Znani Strzegomianie

Melitta Sallai, pochodząca z rodziny Wietersheim Kramsta, jest założycielką w 1995 r. Fundacji św. Jadwigi, prowadzącej w Morawie bezpłatne przedszkole. Pałac w Morawie stał się ośrodkiem spotkań Polaków, Czechów i Niemców. Fundację św. Jadwigi odwiedzają gimnazjaliści i studenci, germaniści z Wrocławia i slawiści z Berlina, historycy i pedagodzy. Mała wioska Morawa koło Strzegomia, była częścią majątku rodziny von Wietersheim-Kramsta (rodziców Pani Mellity). W roku 1945 rodzice Melitty Sallai wraz z siedmiorgiem dzieci uciekli na zachód Niemiec. W młodości Pani Sallai często zmieniała miejsca zamieszkania, bo tak chciał los - jak twierdzi: rok spędziła we Francji, następnie udała się do Portugalii, w Angoli mieszkała 30 lat, gdzie wyszła za mąż za węgierskiego dyplomatę, urodziła i wychowała dwójkę dzieci. W roku 1981 opuściła wraz z rodziną Angolę i wróciła do Niemiec.

Po śmierci rodziców, a następnie męża, Melitta Sallai postanowiła z chwilą przejścia na emeryturę, po roku 1989, wrócić do Morawy. W roku 1992 Melitta Sallai wraz z siostrą zamieszkała w Morawie. Obywatelstwo polskie przyjęła 15 lipca 1999 r. Początkowo nastawienie lokalnych władz i miejscowej ludności wobec Pani Melitty cechowała nieufność i obawa. Jednak jej serdeczna postawa, pełna dobroci dla ubogich dzieci i ich rodzin szybko zmieniła ich nastawienie.

Jej powrót do Morawy wiązał się z realizacją misji pojednania polsko-niemieckiego i ufundowania w Morawie charytatywnego, niepublicznego przedszkola dla dzieci z najbliższych okolic Morawy. Zawiązała w tym celu Stowarzyszenie Przedszkolne św. Jadwigi z siedzibą w Baden-Baden i w krótkim czasie pozyskała liczne grono prywatnych darczyńców. Po przeprowadzeniu niezbędnych prac remontowych przedszkole zostało otwarte w maju 1993 r., a dzięki jej działaniom, rok później do przedszkola w gmachu pałacu uczęszczało ponad 30 dzieci z biednych rodzin. Ponieważ zabytkowy zespół parkowo-pałacowy stanowi niepodzielną całość, Pani Sallai postanawia wydzierżawić całość posiadłości i przeznaczyć część mieszkalną pałacu na ośrodek edukacyjny i dom spotkań polsko-niemieckich, który rozpoczął działalność we wrześniu 1994 r. Jesienią 1995 r. została zarejestrowana Fundacja św. Jadwigi, której statut objął obie instytucje: przedszkole i dom spotkań. Fundacja św. Jadwigi prowadzi działalność nie nastawioną na osiąganie zysków. Dlatego też pieniądze na inwestycje Pani Melitta pozyskuje od sponsorów prywatnych, instytucjonalnych, samorządowych lub z funduszy europejskich.
Dzięki ogromnemu zaangażowaniu Pani Sallai i pozyskanym przez nią funduszom, Fundacja św. Jadwigi może realizować szereg przedsięwzięć. Najważniejsze z nich to: spotkania polsko-niemieckie i programy zapoznania z Polską dla zorganizowanych grup z Niemiec, kursy języka niemieckiego i wiedzy o Niemczech i stosunkach polsko-niemieckich, seminaria historyczne "Niemieckie, polskie i czeskie dzieje Śląska", letnie obozy dla młodzieży z Polski i Niemiec organizowane wspólnie z niemieckim Stowarzyszeniem Opieki nad Grobami Wojennymi, kursy tandemowe języka polskiego i języka niemieckiego, kursy kwartetów smyczkowych dla młodzieży z liceów muzycznych w Polsce i Niemczech, kursy pedagogiki Marii Montessori dla nauczycielek wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego, kursy terapii systemowej według metody Berta Hellingera oraz treningi i warsztaty psychologiczne i pedagogiczne.

Mimo podeszłego wieku, Melitta Sallai jest pełna inicjatywy i energii. Jest autorką napisanej w Morawie książki "Z Muhrau do Morawy. Niezwykłe życie w Europie i Afryce". Życie w domu, w którym przyszła na świat, nie skłania jej do nostalgii czy rozpamiętywania przeszłości. Bardziej interesują ją sprawy przedszkola i fundacji oraz zdobywanie dlań nowych sponsorów w Polsce, Niemczech i innych krajach. Uważa, że najcenniejszy jest pokój, pokój trzeba cenić bardziej niż dobra materialne - to motto przyświeca jej przez całe życie, pomaga jej czynić dobro i zjednywać sobie ludzi.

Za swoją działalność charytatywną i społeczną Melitta Sallai została uhonorowana licznymi tytułami i nagrodami. 27.04.1998 r. na wniosek dzieci została przyjęta do grona członków Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu. W roku 1999 Fundacja św. Jadwigi została wyróżniona w osobie pani Melitty Sallai nagrodą POLCUL - Fundacji Niezależnej Kultury Polskiej. Za działalność na rzecz rozwoju stosunków polsko-niemieckich Fundacja otrzymała jesienią 2001 r. Nagrodę Polsko- Niemiecką ustanowioną w traktacie o dobrym sąsiedztwie i przyznanej współpracy między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec z 1991 roku. Zaś 5.09.2015 r. zostaje przyznana dla Melitty Sallai i Fundacji św. Jadwigi Nagroda Kulturalna Śląska, Nagroda Specjalna Marszałka Województwa Dolnośląskiego. Z okazji 25-lecia samorządu lokalnego Melitta Sallai została odznaczona przez władze miejskie gminy Strzegom tytułem "Zasłużony dla Ziemi Strzegomskiej". Tytuł "Honorowy Obywatel Strzegomia" jest wyrazem wdzięczności i uznania za działalność pani Melitty Sallai na rzecz lokalnej społeczności i budowania nowych form pojednania polsko - niemieckiego.