Podczas ostatnich epizodów
II Wojny Światowej Strzegom został bardzo zniszczony. Wiele cennych
zabytków zginęło bezpowrotnie. Ogromna budowla klasztoru i kościoła
benedyktynek, XVI wieczne kamieniczki w Rynku, przy ul. Świdnickiej, Kościelnej,
Św. Anny znikły z zabudowy Starego Miasta. Do dziś puste place
przypominają kataklizm wojenny. Te, które jakimś cudem uratowały się,
zostały w miarę możliwości odremontowane i zabezpieczone.
Kościół
parafialny pw. Św. Piotra i Pawła Bazylika Mniejsza |
|
Należy do
największych i najpiękniejszych budowli gotyckich na Dolnym Śląsku.
Budowę świątyni rozpoczęto 1253 r. przez Księcia Władysława, a
zakończono dopiero w połowie XV w. Kościół zbudowano na planie krzyża
łacińskiego z granitowego i bazaltowego kamienia łamanego oraz
cegły, okładane piaskowcem. Wnętrze trójnawowe i pięcioprzęsłowe.
Sklepienia naw typu sieciowego, gwiaździstego i krzyżowego. Długość
nawy środkowej - 76 m, szerokość trzech naw - 26,6 m, wysokość -
26,2 m. Unikalne, bogato rzeźbione portale nad bramami wejściowymi.
Wewnątrz kościoła godne polecenia to:
- późnogotycka
chrzcielnica z XVI w.
- ambona
renesansowa z 1592 r.
- ołtarz
św. Anny, drewno, barok, 1720-25
(wykonawca Jan Jerzy Urbański).
- ołtarz
św. Krzyża, drewno, barok, 1740 r.
- ołtarz
szkaplerzny (karmelitański) z r. 1725.
- sakramentarium,
piaskowiec, gotyk,
początek XVI w.
- duża
ilość płyt nagrobnych z XVI - XVII w.
Na
dzwonnicy najstarszy pracujący dzwon w Polsce z roku 1318. Ufundowany
przez joannitę Przedbora z Widawy pod Krakowem. Następne dwa z roku
1405 i 1424. |
Kościół
p.w. św. Ap. Piotra i Pawła
- portal główny
Zabytkowe organy
w kościele
p.w. św. Piotra i Pawła
|
Kościół
św. Barbary |
|
Wybudowany
przed końcem XIV w. Przeznaczony w początkowym okresie na synagogę żydowską.
Po wypędzeniu Żydów w r. 1454, przejęta przez katolików i poświęcony
św. Barbarze. Mały kościół gotycki jednonawowy, trójprzęsłowy
ze sklepieniami krzyżowo - żebrowymi i sieciowymi.
Ołtarz główny - drewno polichromowane, barok, koniec XVII w.
Chrzcielnica z ok. 1500 r.
Sakramentarium, piaskowiec, gotyk, XIV w.
Portal
zachodni, piaskowiec, gotyk, XIV w.
|
Kościół św. Barbary
|
Kościół
i klasztor pokarmelitański
p.w. Najświętszego
Zbawiciela Świata i Matki Bożej Szkaplerznej
|
|
Pierwotna
budowla z roku 1430. Przebudowana przez karmelitów w 1729, a następnie
przez ewangelików w 1819 do stanu obecnego. W 1997 kościół przejęty
przez katolickiego biskupa legnickiego T.Rybaka i poświęcony pw. Najświętszego
Zbawiciela Świata i Matki Bożej Szkaplerznej. Z tego kościoła
pochodzi bogaty ołtarz szkaplerzny obecnie znajdujący się w kościele
św. Piotra i Pawła. Najcenniejszy zabytek pochodzący jeszcze z czasów
karmelickich : obraz Matki Boskiej Samotrzeć znajduje się w Muzeum
Narodowym we Wrocławiu. Klasztor, integralna część kompleksu,
obecnie pozostaje w częściowej ruinie, zamieszkały przez kilka
rodzin. Całość w stylu barokowym z częściową przebudową
protestancką.
|
Kościół p.w.
Najświętszego Zbawiciela Świata
i Matki Boskiej Szkaplerznej
(dawny kościół pokarmelitański)
|
Kaplica
św. Antoniego |
|
Przykładowa
budowla gotycka służąca do celów sakralnych i obronnych. Wybudowana
jako basteja obronna przy Bramie Nowej, w XV w. Wnętrze nakryte jest
sklepieniem kolebkowym z lunetami.
Ołtarz główny - drewno polichromowane, barok, początek XVIII w.
Portal do zakrystii - piaskowiec, późny gotyk, początek XVI w.
Zworniki sklepienne, piaskowiec, późny gotyk XVI w.
Na zewnątrz dwa późnogotyckie portale w bogato profilowanych ościeżach.
|
Kaplica św. Antoniego
|
Kaplica św. Jadwigi |
|
Wzmiankowana
już w r. 1372 jako kaplica szpitalna pw. Św. Jadwigi. Przebudowana do
stanu obecnego w r. 1460. W 1819 zmieniła funkcję na kaplicę
pogrzebową, ponieważ wokół urządzono
nowy cmentarz miejski. Kaplica jest budowlą jednonawową, dwuprzęsłową
z wydzielonym pięciobocznym prezbiterium.
Sakramentarium, piaskowiec, gotyk, druga połowa XVw. Zworniki i
wsporniki, piaskowiec, gotyk, druga połowa XV w.
|
Kaplica św. Jadwigi
|
Wieża Targowa |
|
Pierwotna wieża ratuszowa zbudowana w drugiej połowie XIV w.
zachowała się jako jedyny średniowieczny fragment zabudowy Rynku. Na
dachu wieży renesansowa balustrada, wewnątrz dzwon z r. 1365. W 1999
po 10-letnim remoncie postawiono nowoczesne zadaszenie o konstrukcji
metalowej obłożonej szkłem zbrojonym. Wysokość całkowita wieży
35,9 m
|
Wieża Targowa o wschodzie słońca
|
Średniowieczne
mury obronne |
|
Wybudowane
w latach 1291 - 1299 na polecenie księcia Bolka II. Zachowane do dziś
fragmenty znajdują się w południowej części Starego Miasta przy
wiadukcie kolejowym (częściowo zniszczone). Najlepiej zachowane
fragmenty to od strony zachodniej w parku miejskim z basztą Dziobową.
|
Wieża Dziobowa
i fragment murów obronnych
|
Łaźnie
miejskie połączone z Domem Ludowym |
|
Otwarte 5 XII 1905 roku były w użytkowaniu
Patriotycznego Towarzystwa Kobiet. Łaźnie wyposażone na owe czasy
bardzo bogato w wanny, natryski, saunę, przygotowano tam także kąpiele
lecznicze. W Domu Ludowym mieściła się biblioteka ludowa, czytelnia,
szkoła gospodarstwa domowego, kuchnia dla biednych i sala z grami.
|
Łaźnie miejskie
|
Zespół pałacowy w Żelazowie |
|
Z XVII w. przebudowany w 1830 r. Park z
bogatym drzewostanem.
|
Zespół pałacowy w Żelazowie
otoczony pięknym zabytkowym
parkiem z ok. XVII w.
|
Pałac w Morawie |
|
XVIII w. otoczony zabytkowym parkiem.
Obecnie Stadnina Koni i przedszkole Fundacji św. Jadwigi.
|
Pałac w Morawie
|
Kościół św. Piotra i Pawła w Rusku |
|
Zbudowany ok. 1239 r. w stylu romańskim,
przebudowany w XVI i XVIII w. Ołtarz główny - drewno polichromowane,
barok, pocz. XVIII w. Ambona, drewno złocone, barok, koniec XVIII w.
|
|
Kościół św. Szymona i Tadeusza w Rogoźnicy |
|
Pierwsza wzmianka w r. 1291. Obecna budowla z
około 1500 r. Ołtarz główny - XVII w., ambona, barok, XVIII
w. Epitafia i nagrobki z piaskowca z lat 1558 - 1677.
|
|
|