HISTORIA
 

Zabytki ziemi strzegomskiej


  

Podczas ostatnich epizodów II Wojny Światowej Strzegom został bardzo zniszczony. Wiele cennych zabytków zginęło bezpowrotnie. Ogromna budowla klasztoru i kościoła benedyktynek, XVI wieczne kamieniczki w Rynku, przy ul. Świdnickiej, Kościelnej, Św. Anny znikły z zabudowy Starego Miasta. Do dziś puste place przypominają kataklizm wojenny. Te, które jakimś cudem uratowały się, zostały w miarę możliwości odremontowane i zabezpieczone.  

 

 Kościół parafialny pw. Św. Piotra i Pawła Bazylika Mniejsza
 

Należy do największych i najpiękniejszych budowli gotyckich na Dolnym Śląsku. Budowę świątyni rozpoczęto 1253 r. przez Księcia Władysława, a zakończono dopiero w połowie XV w. Kościół zbudowano na planie krzyża łacińskiego z granitowego i bazaltowego kamienia łamanego oraz  cegły, okładane piaskowcem. Wnętrze trójnawowe i pięcioprzęsłowe. Sklepienia naw typu sieciowego, gwiaździstego i krzyżowego. Długość nawy środkowej - 76 m, szerokość trzech naw - 26,6 m, wysokość - 26,2 m. Unikalne, bogato rzeźbione portale nad bramami wejściowymi.
Wewnątrz kościoła godne polecenia to:

- późnogotycka chrzcielnica z XVI w.
- ambona renesansowa z 1592 r.
- ołtarz św. Anny, drewno, barok, 1720-25
  (wykonawca Jan Jerzy Urbański).
- ołtarz św. Krzyża, drewno, barok, 1740 r.
- ołtarz szkaplerzny (karmelitański) z r. 1725.
- sakramentarium, piaskowiec, gotyk, 
  początek XVI w.
- duża ilość płyt nagrobnych z XVI - XVII w.

Na dzwonnicy najstarszy pracujący dzwon w Polsce z roku 1318. Ufundowany przez joannitę Przedbora z Widawy pod Krakowem. Następne dwa z roku 1405 i 1424. 


Kościół 
p.w. św. Ap. Piotra i Pawła
- portal główny


Zabytkowe organy 
w kościele 
p.w. św. Piotra i Pawła 
 

 Kościół św. Barbary
 

Wybudowany przed końcem XIV w. Przeznaczony w początkowym okresie na synagogę żydowską. Po wypędzeniu Żydów w r. 1454, przejęta przez katolików i poświęcony św. Barbarze. Mały kościół gotycki jednonawowy, trójprzęsłowy  ze sklepieniami krzyżowo - żebrowymi i sieciowymi.
Ołtarz główny - drewno polichromowane, barok, koniec XVII w.
Chrzcielnica z ok. 1500 r.
Sakramentarium, piaskowiec, gotyk, XIV w.
Portal zachodni, piaskowiec, gotyk, XIV w.
  


Kościół św. Barbary

  Kościół i klasztor pokarmelitański
  p.w. Najświętszego Zbawiciela Świata i Matki Bożej Szkaplerznej
 

Pierwotna budowla z roku 1430. Przebudowana przez karmelitów w 1729, a następnie przez ewangelików w 1819 do stanu obecnego. W 1997 kościół przejęty przez katolickiego biskupa legnickiego T.Rybaka i poświęcony pw. Najświętszego Zbawiciela Świata i Matki Bożej Szkaplerznej. Z tego kościoła pochodzi bogaty ołtarz szkaplerzny obecnie znajdujący się w kościele św. Piotra i Pawła. Najcenniejszy zabytek pochodzący jeszcze z czasów karmelickich : obraz Matki Boskiej Samotrzeć znajduje się w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Klasztor, integralna część kompleksu, obecnie pozostaje w częściowej ruinie, zamieszkały przez kilka rodzin. Całość w stylu barokowym z częściową przebudową protestancką.  


Kościół p.w. 
Najświętszego Zbawiciela Świata
i Matki Boskiej Szkaplerznej 
(dawny kościół pokarmelitański)
    

  Kaplica św. Antoniego
 

Przykładowa budowla gotycka służąca do celów sakralnych i obronnych. Wybudowana jako basteja obronna przy Bramie Nowej, w XV w. Wnętrze nakryte jest  sklepieniem kolebkowym z lunetami.
Ołtarz główny - drewno polichromowane, barok, początek XVIII w.
Portal do zakrystii - piaskowiec, późny gotyk, początek XVI w.
Zworniki sklepienne, piaskowiec, późny gotyk XVI w.
Na zewnątrz dwa późnogotyckie portale w bogato profilowanych ościeżach.

 


Kaplica św. Antoniego
   

 Kaplica św. Jadwigi 
 

Wzmiankowana już w r. 1372 jako kaplica szpitalna pw. Św. Jadwigi. Przebudowana do stanu obecnego w r. 1460. W 1819 zmieniła funkcję na kaplicę pogrzebową, ponieważ wokół  urządzono nowy cmentarz miejski. Kaplica jest budowlą jednonawową, dwuprzęsłową z wydzielonym pięciobocznym prezbiterium.
Sakramentarium, piaskowiec, gotyk, druga połowa XVw. Zworniki i wsporniki, piaskowiec, gotyk, druga połowa XV w.


Kaplica św. Jadwigi
 

 Wieża Targowa
 

 Pierwotna wieża ratuszowa zbudowana w drugiej połowie XIV w. zachowała się jako jedyny średniowieczny fragment zabudowy Rynku. Na dachu wieży renesansowa balustrada, wewnątrz dzwon z r. 1365. W 1999 po 10-letnim remoncie postawiono nowoczesne zadaszenie o konstrukcji metalowej obłożonej szkłem zbrojonym. Wysokość całkowita wieży 35,9 m 


Wieża Targowa o wschodzie słońca
 

 Średniowieczne mury obronne
 
Wybudowane w latach 1291 - 1299 na polecenie księcia Bolka II. Zachowane do dziś fragmenty znajdują się w południowej części Starego Miasta przy wiadukcie kolejowym (częściowo zniszczone). Najlepiej zachowane fragmenty to od strony zachodniej w parku miejskim z basztą Dziobową.

 

 


Wieża Dziobowa 
i fragment murów obronnych
   

 Łaźnie miejskie połączone z Domem Ludowym
 
Otwarte 5 XII 1905 roku były w użytkowaniu Patriotycznego Towarzystwa Kobiet. Łaźnie wyposażone na owe czasy bardzo bogato w wanny, natryski, saunę, przygotowano tam także kąpiele lecznicze. W Domu Ludowym mieściła się biblioteka ludowa, czytelnia, szkoła gospodarstwa domowego, kuchnia dla biednych i sala z grami.


Łaźnie miejskie 
    

 Zespół pałacowy w Żelazowie
 
Z XVII w. przebudowany w 1830 r. Park z bogatym drzewostanem.

 


Zespół pałacowy w Żelazowie
otoczony pięknym zabytkowym
parkiem z ok. XVII w.
   

 Pałac w Morawie
 
XVIII w. otoczony zabytkowym parkiem. Obecnie Stadnina Koni i przedszkole Fundacji św. Jadwigi.

 


Pałac w Morawie 
   

 Kościół św. Piotra i Pawła w Rusku
 
Zbudowany ok. 1239 r. w stylu romańskim, przebudowany w XVI i XVIII w. Ołtarz główny - drewno polichromowane, barok, pocz. XVIII w. Ambona, drewno złocone, barok, koniec XVIII w.

 

 
 Kościół św. Szymona i Tadeusza w Rogoźnicy
 
Pierwsza wzmianka  w r. 1291. Obecna budowla z  około 1500 r. Ołtarz główny - XVII w., ambona,  barok, XVIII w. Epitafia i nagrobki z piaskowca z lat 1558 - 1677.  

 

do góry  |