Historia Strzegomia

Historia Służby Zdrowia

Działania wojenne spowodowały, że ważna dla Strzegomia placówka służby zdrowia, jaką był poniemiecki szpital przy obecnej ul. Legnickiej, została całkowicie spalona. Nie pozostały żadne narzędzia medyczne. Brakowało także personelu. Wprawdzie lekarz niemiecki udzielał również porad potrzebującym Polakom, a w lekarstwa zaopatrywała strzegomian jedyna istniejąca wówczas apteka, lecz było to zdecydowanie za mało dla zapewnienia opieki medycznej na wystarczającym poziomie.

Do sierpnia 1945 r. pracę podjął szpitalik urządzony w budynku przy ul. Górskiej 8. 
Z braku personelu polskiego zatrudniano w nim 2 lekarki i 2 akuszerki - Niemki. Uruchomiono także drugą aptekę. Jedna z nich zlokalizowana była przy ul. Świdnickiej, a druga w Rynku.

W 1946 r. personel medyczny w Strzegomiu w dalszym ciągu był nieliczny. Nadal było tylko 2 lekarzy: Polak i Niemiec, 3 polskie pielęgniarki, 4 pielęgniarki innych narodowości i 6 osób personelu pomocniczego. Liczba osób zatrudnionych w strzegomskiej służbie zdrowia, jak też ich skład narodowościowy, ciągle się zmieniały. Opierając się na tak skromnej kadrze medycznej zorganizowano szpital miejski liczący 60 łóżek: 20 na oddziale wewnętrznym, 10 chirurgicznym, 20 zakaźnym, 5 położniczym; 5 łóżek przeznaczono dla pacjentów z innymi schorzeniami. W 1946 r. działała także w mieście przychodnia lekarska, w której zatrudniono dwóch lekarzy i jedną pielęgniarkę (prawdopodobnie te same osoby, które pracowały w szpitaliku). Pacjenci mogli się leczyć w poradni chorób wenerycznych, przeciwgruźliczej i w stacji opieki nad matką i dzieckiem. Struktura ośrodka zdrowia, jak widać, odpowiadała najczęstszym w owym czasie problemom ze zdrowiem, jakie miewali mieszkańcy Strzegomia. Nie było to zresztą zjawisko wyjątkowe ani na Dolnym Śląsku, ani na całym obszarze ziem zachodnich i północnych.

Przemysłowa służba zdrowia 

Pracownicy strzegomskich zakładów pracy objęci byli opieką przemysłowej służby zdrowia. Przemysłowy Zespół Opieki Zdrowotnej powołano w 1976 r. Przejął on z ZOZ-u ogólnego w Świebodzicach 8 placówek na terenie miasta i gminy Strzegom (Przychodnię Międzyzakładową w Rejonowej Przychodni Zdrowia, dwie Przychodnie Przyzakładowe: przy Jaroszowskich Zakładach Materiałów Ogniotrwałych, przy WBS w Goczałkowic oraz pięć punktów felczerskich). W 1982 r. Przemysłowy ZOZ w Strzegomiu i w gminie zatrudniał 23 osoby personelu medycznego.

Stałą opieką lekarską nie były objęte dzieci i młodzież 5 placówek oświatowych: Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Liceum Ogólnokształcącego w Strzegomiu, szkół podstawowych w Kostrzy i Stanowicach oraz przedszkola w Stanowicach.

Przychodnia zdrowia

Poniemiecki szpitalik, działający jeszcze w pierwszych latach powojennych, przestał funkcjonować, a strzegomianie zostali objęci opieką szpitalną w pobliskich Świebodzicach. Na miejscu korzystali jedynie z usług miejscowej przychodni, w której mieściło się w 1983 r. aż 10 poradni (ogólna, pediatryczna, stomatologiczna, poradnia "K", chirurgiczna, laryngologiczna, reumatologiczna, medycyny pracy, okulistyczna i radiologiczna). Liczba osób personelu medycznego była jednak niewystarczająca w stosunku do potrzeb. W 1983 r. w Strzegomiu i gminie strzegomskiej opieką zdrowotną Rejonowej Przychodni Zdrowia objętych było około 28 tyś. mieszkańców. W 1982 r. w przychodni pracowało 8 lekarzy, a potrzeby obliczano aż na 18 osób. Do 1985 r. zdołano zatrudnić tylko 7 nowych lekarzy, a więc liczba ich wzrosła do 15. W 1982 r. zatrudniano 19 pielęgniarek i położnych, a potrzebowano 21. Do 1985 r. zatrudnienie pielęgniarek bardzo wzrosło, bo aż do 37. Brakowało dwóch laborantów i jednego rehabilitanta.

Potrzeby strzegomskiej służby zdrowia mogły być zaspokojone jedynie pod warunkiem, że pojawią się realne widoki na przydział mieszkań dla nowo zatrudnionych. W latach 1978-1982 miasto przekazało lekarzom i średniemu personelowi medycznemu 6 mieszkań.

W latach 80. sytuacja strzegomskiej służby zdrowia bardzo się polepszyła, jednak nie na tyle, żeby wszystkie jej potrzeby zostały w wystarczającym stopniu zaspokojone. W latach 80. budynek przychodni wyremontowano, a laboratorium otrzymało nowe urządzenia. Powstały jednocześnie 3 nowe poradnie: rehabilitacyjna, logopedyczna, medycyny pracy. W przychodni strzegomskiej oraz w wiejskich przychodniach w Goczałkowic, Jaroszowie i Olszanach zainstalowano krótkofalowe urządzenia nadawczo-odbiorcze. Także mieszkańcy wsi Kostrza, gdzie znajduje się Wiejski Ośrodek Zdrowia, mogą korzystać z podstawowej opieki lekarskiej na miejscu.

Pogotowie ratunkowe

W Strzegomiu istnieje stacja Pogotowia Ratunkowego, zorganizowana w 1955 r. W 1982 r. zatrudniano w niej jednego felczera i ani jednego lekarza. Personel pomocniczy stanowiły 2 pielęgniarki i tyluż sanitariuszy. Do sprawnego funkcjonowania stacji potrzebny był jeszcze co najmniej jeden lekarz, felczer, pielęgniarka i dwóch sanitariuszy. Dotychczasowy personel nie był w stanie podołać rosnącym potrzebom miasta i gminy. Tylko w latach 1978-1982 liczba wyjazdów wzrosła z 4546 do 5408. Pogotowie dysponowało w tym czasie trzema karetkami.

Strzegomska służba zdrowia musiała w latach powojennych nadążać za rosnącymi potrzebami mieszkańców, wynikającymi nie tylko ze wzrostu ich liczby. Postęp w zakresie nauk medycznych wymagał unowocześnienia gabinetów lekarskich i laboratoriów. Dotychczasowe pomieszczenia okazały się z biegiem lat niewystarczające ani na potrzeby przychodni, ani Pogotowia Ratunkowego. Wszelkie próby zaradzenia tym niedostatkom miały z konieczności cechy działań doraźnych. Dopiero opuszczenie miasta przez jednostki Armii Radzieckiej pozwoliło na ostateczne rozwiązanie wszystkich dotychczasowych potrzeb lokalowych. Długo trwały dyskusje nad sposobem wykorzystania budynków koszarowych zanim ostatecznie zdecydowano o umieszczeniu w części z nich przychodni oraz Pogotowia Ratunkowego razem z oddziałem pomocy doraźnej. Poważniejsze przypadki chorób leczone są w Szpitalu Rejonowym w Świebodzicach.

Siostry PCK i Polski Komitet Pomocy Społecznej

Opiekę nad osobami chorymi sprawują także siostry PCK. Organizacja ta powstała w Strzegomiu zaraz po wojnie, by służyć pomocą nie tylko chorym, lecz również potrzebującym wsparcia rzeczowego w postaci żywności, odzieży czy doraźnej pomocy finansowej. W latach 80. 22 siostry PCK opiekowały się 70 chorymi. Kier. punktu była Z. Siemińska.

Ludzie ubodzy otaczani są opieką świadczoną także przez inne organizacje społeczne. Dla tych zadań tuż po wojnie powstał Komitet Opieki Społecznej, którego istnienie odnotowano w źródle l II 1947 r. Obecnie zadania te spełnia Polski Komitet Pomocy Społecznej, niosąc pomoc osobom ubogim w postaci dostaw żywności, darów. W 1990 r. Rada Miejska utworzyła Ośrodek Pomocy Społecznej. Wspiera on biedne rodziny. Wielkość pomocy jest znaczna. Wzrosła ona od 0,5 min zł do przeszło 1,2 min zł. Od 14 I 1946 r., kiedy odbyło się posiedzenie założycielskie, funkcjonuje strzegomski oddział "Carita-su". Jego pierwszym prezesem został dyrektor szkoły podstawowej Stanisław Czapla. Obecnie "Caritas" prowadzi stołówkę dla ubogich. Ma piękne pomieszczenie na plebanii Św. Piotra i Pawła.

Zadaniem Działu Służb Socjalnych przy Przychodni Rejonowej jest natomiast dokonywanie rozeznania potrzeb środowiska w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, rehabilitacja inwalidów.