Ciekawostki historyczne

Był taki plac i taka ulica
Jarek Flakowski

Strzegomskie władze miejskie w 1933 roku nadały ulicy imię SA - mana, który poległ w starciach z bojówkami komunistycznymi. Wkrótce władze Rogoźnicy postanowiły uhonorować tego samego człowieka nazywając jego imieniem plac. Co spowodowało takie decyzje?

Historia ta rozpoczęła się 1932 roku i spowodowała, iż w kwietniu 1933 roku społeczność Strzegomia postanowiła przemianować ulicę Legnicką (Legnizer Straße) na Herbert - Härtel - Straße. W kilka tygodniu później władze Rogoźnicy postanowiły również uhonorować H. Härtela nadając jego imię placowi w swojej miejscowości. Kim był Herbert Häertel i czego dokonał by zasłużyć sobie na takie wyróżnienie ze strony mieszkańców Strzegomia i okolic?

Herbert Härtel urodził się 10 sierpnia 1910 roku, mieszkał w Rusku i tam również został pochowany po swojej śmierci. Był aktywnym członkiem SA - bojówek Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Pracy (NSDAP), których głównym zadaniem była ochrona zebrań partyjnych, a także walka z komunistami. Härtel był ich bardzo aktywnym członkiem. Był czynnie zaangażowany między innymi w kampanię swojej partii przed wyborami do Reichstag, które zostały zaplanowane na 31 lipca 1932 roku.

W dniach od 16 - 18 lipca 1932 roku członkowie SA ze Strzegomia postanowili zorganizować różnorodne akcje propagandowe, który miał na celu promowanie wśród okolicznej ludności ideologii NSDAP oraz zachęcanie ich do głosowania w nadchodzących wyborach do parlamentu na ich partię. Dlatego ponad 60 bojówkarzy z SA przybyło do Strzegomia by uczestniczyć również w uroczystych obchodach Dnia Niemieckiego. W poniedziałek 18 lipca oddział opuścił miasto. Mężczyźni maszerując przy akompaniamencie muzycznym oraz śpiewając pieśni wojskowe udali się w stronę Rogoźnicy - gdzie przebywał Sturmbannführer strzegomskiego SA Günther Scholz. Pochód ten miał na celu promowanie partii narodowosocjalistycznej. Podczas niego oddział SA został zaatakowany przez kilkudziesięcioosobową grupę komunistów. W wyniku tego starcia Herbert Härtel został śmiertelnie raniony strzałem z rewolweru w serce przez mieszkańca Rogoźnicy Gustava Rolke. Tym samym stał się pierwszą ofiarą, jaką poniosło strzegomskie SA dla Adolfa Hitlera. Należy również wspomnieć, iż podczas starć zostało ranionych jeszcze 4 innych SA - manów, natomiast liczba ofiar po stronie komunistów nie jest znana.

Po dojściu narodowych socjalistów do władzy w styczniu 1933 roku "męczeńska" śmierć Härtela została upamiętniona przez społeczności lokalne Strzegomia oraz Rogoźnicy. Natomiast Gustav Rolke został skazany w 1935 roku na 6 lat więzienia za udział w napadzie.

Ulica oraz plac imienia H. Härtela przetrwały do 1945 roku. Dopiero po zajęciu przez Armię Czerwoną Ziemi Strzegomskiej, a następnie przekazaniu jej administracji polskiej nazwy zostały usunięte.